TÌNH TRẠNG KINH TẾ VÀ ĐIỀU KIỆN SỐNG CỦA NỮ MẠI DÂM (NMD)

Về cơ bản, các nhóm NMD khác nhau có tình trạng kinh tế khác nhau, tuỳ thuộc vào các tình trạng khách hàng của họ, nơi làm việc (trên đường phố khác với tại các tụ điểm) và các loại hình dịch vụ tình dục họ cung cấp. Những phụ nữ làm việc trên đường phố, thường là những người lớn tuổi hơn và được cho là kém hấp dẫn hơn, bị coi là NMD tầng lớp thấp và làm nghề này chỉ đủ kiếm sống. Thu nhập trung bình hàng ngày của họ vào khoảng từ 2 – 5 đô la Mỹ (tức gần 100.000 VNĐ lúc bấy giờ), chỉ vừa đủ cho các nhu cầu thiết yếu như thức ăn, quần áo và nơi ở. Sự khó khăn về mặt kinh tế có thể nhận thấy rõ ràng ở những người có con. Nhiều NMD đường phố cho biết họ cũng làm thêm, chẳng hạn như buôn bán vặt trên đường phố hoặc phụ hồ vào ban ngày.

NMD đường phố thường ở những nơi có điều kiện sống nghèo nàn, thiếu tiếp cận với nước sạch, điện hoặc công trình vệ sinh. Một vài người trong số họ không có nhà ở, sống tại góc phố hoặc trong công viên: “Tôi phải chờ cho đêm xuống thì mới tắm được” (Lan – NMD đường phố, 35 tuổi). Một vài NMD sống với gia đình lớn của họ, chung một ngôi nhà được thừa hưởng từ cha mẹ. 

 

Hình ảnh chỉ mang tính chất minh hoạ 

 

Ví dụ như trong một gia đình ở ngoại ô thành phố Đà Nẵng, ba chị em ruột là NMD cùng chung sống trong một ngôi nhà nhỏ: “Chúng tôi có sáu hộ gia đình cùng đang sống trong ngôi nhà do bố mẹ chúg tôi để lại. Tổng số, chúng tôi có 12 đứa con, hầu hết chúng đều không biết bố mình là ai” (Hạnh – NMD đường phố 37 tuổi).

Ngược lại , phụ nữ làm việc ở các tụ điểm thì không gặp nhiều khó khăn về kinh tế. Khách hàng của họ thường là những nam giới giàu có và trả từ 30 - 60 đô la Mỹ (khoảng chừng 570 – hơn 1 triệu đồng VN lúc bấy giờ) cho mỗi lần quan hệ tình dục. Họ kiếm tiền không chỉ từ việc bán dâm mà còn từ tiền boa của khách. Thu nhập trung bình hàng tháng của họ khoảng từ 300 – 1000 đô la Mỹ (tức khoảng gần 20 triệu đồng). Nhiều phụ nữ cho biết họ có thu nhập khá cao. Một tiếp viên karaoke cho biết cô ấy có thể kiếm được 60 đô la Mỹ một ngày (gần 600.000 VNĐ); số tiền này cao bằng với lương hàng tháng của một tiếp viên nhà hàng có kinh nghiệm.

Với thu nhập cao như vậy, NMD tụ điểm có đủ khả năng chi trả cho nơi ở đắt đỏ được trang bị điện nước trong nhà. Bên cạnh đó, một số tiếp viên tại vũ trường và quán karaoke có thể mua được các vật dụng xa xỉ chẳng hạn như xe máy, điện thoại di động và quần áo đắt tiền. Hàng tháng, nhiều người di cư từ nông thôn ra thành thị cũng có thể gửi một số tiền đáng kể 60-120 đô la Mỹ ( hơn 2 triệu đồng VN) cho cha mẹ hoặc anh chị em.

Trong khi công việc mại dâm trên đường phố chỉ diễn ra vào ban đêm thì tại các tụ điểm giải trí, việc này có thể diễn ra suốt cả ngày. NMD đường phố tự do hơn so với NMD tại các tụ điểm trong việc lựa chọn thời gian làm việc vì họ không phải theo bất cứ lịch làm việc nào: “Có ngày em bắt đầu làm việc lúc 7 giờ tối, có ngày lúc 8 giờ tối và em thường về nhà lúc 11 giờ hoặc nữa đêm” (Thuý – NMD đường phố 28 tuổi). Một ngày làm việc đặc thù của NMD tại các tụ điểm kéo dài khoảng 10 – 12 tiếng. Tuy nhiên, nó cũng thay đổi tuỳ theo số lượng khách hàng và thời gian mỗi khách hàng yêu cầu cho các dịch vụ khác (ví dụ như gội đầu, hát karaoke). Để nhận được tiền boa, tiếp viên karaoke phải chờ cho tới khi khách hàng của họ ra về. Một phụ nữ làm việc ở quán karaoke đã nói rằng:

 

Hình ảnh chỉ mang tính chất minh hoạ 

 

“Thường thì em làm việc hai ca một ngày: ca một từ 10 giờ sáng đến 2 giờ chiều và ca hai là từ 6 giờ tối đến nửa đêm hoặc muộn hơn. Nếu không có khách, em rời khỏi quán lúc 10 giờ tối. Khi khách hàng đến theo nhóm hoặc ở lại mấy tiếng liền thì em phải làm việc tới 1 hoặc 2 giờ sáng. Nếu em về khi khách hàng vẫn đang hát và họ yêu cầu em phục vụ họ thì em sẽ không nhận được tiền boa. Hơn nữa, [em mà về như vậy] khách hàng sẽ không hài lòng và báo lại với chủ thì em sẽ bị mắng.” (Phương – tiếp viên karaoke 20 tuổi)

Nhiều NMD làm việc tại các tụ điểm đạt được mức tương đối đảm bảo về tài chính từ công việc của họ. họ tham gia ngày càng nhiều hơn vào các hoạt động giải trí và tiêu khiển. Có được số tiền đáng kể, nhiều trong số họ (khoảng 50% trong số mẫu nghiên cứu) chơi cờ bạc với các NMD khác như một cách để giết thời gian trong khi chờ khách. Một tiếp viên karaoke cho biết: “Em chơi cờ bạc nhiều lắm. Em chỉ phục vụ những khách hàng hào phóng nhất bởi vì em muốn dành thời gian để chơi bạc. Em nghiện chơi cờ bạc từ khi còn trẻ” (Hà –  tiếp viên karaoke 25 tuổi).

Chơi cờ bạc thậm chí làm cho nhiều phụ nữ rơi vào cảnh nợ nần. Họ thường vay lãi từ chủ tụ điểm hoặc ma cô với lãi suất cao cắt cổ (vì dụ như 20% một tháng). Một vài người phải cầm cố các vật dụng cá nhân chẳng hạn như đồ trang sức hoặc xe máy khi thua bạc. Thêm vào đó, các phụ nữ cũng rơi vào cảnh nợ nần khi họ cần tiền để gửi về nhà hoặc khi bị ốm đột xuất. Một khi rơi vào cảnh nợ nần, các phụ nữ thường làm việc nhiều hơn để có thể trả các món nợ đúng hạn; hơn thế nữa họ cũng có nguy cơ bị các chủ nợ đánh đập. Một phụ nữ làm việc ở quán karaoke cho biết:

 

Hình ảnh chỉ mang tính chất minh hoạ

 

“Em cảm thấy rất khốn khổ khi nợ nần. Ngày trả nợ đến gần, em cố gắng làm việc hết sức những mong có thể kiếm được thêm tiền để trả nợ cho xong. Em không dám vay hơn 10 triệu vì nếu em không thể trả được đúng hạn, chủ nợ sẽ thuê bọn giang hồ đánh em. Thỉnh thoảng, khi cần tiền gấp, em phải cầm cố đồng hồ, điện thoại di động chỉ để lấy 40.000 – 50.000 đồng. (Thảo – tiếp viên karaoke 20 tuổi)

Có thể nói những khó khăn về mặt kinh tế làm tăng thêm tình trạng quan hệ tình dục không an toàn. Vì số tiền kiếm được từ các dịch vụ tình dục thấp (khoảng 19.000 – 60.000 cho 1 lần quan hệ tình dục), các NMD đường phố thường chịu áp lực phải kiếm tiền và sợ mất khách, họ có ít lựa chọn và vì thế họ thường chấp nhận các khách hàng từ chối sử dụng bao cao su. Trong khi NMD tụ điểm cho biết họ luôn yêu cầu khách hàng sử dụng bao cao su thì NMD đường phố lại thừa nhận việc quan hệ tình dục không dùng bao cao su là không thể tránh được một khi họ đã chấp nhận làm NMD.

***Trích từ tài liệu nghiên cứu “ĐỜI SỐNG CỦA NỮ MẠI DÂM Ở VIỆT NAM: CÁC PHÁT HIỆN TỪ MỘT NGHIÊN CỨU ĐỊNH TÍNH”  của Tiến sĩ Ngô Đức Anh***