HƯỚNG DẪN DỤNG CHỮ MÃ UNICODE KHI VIẾT EMAIL CHO NGƯỜI CÓ KHUYẾT TẬT NHÌN

     “Mỗi khi nhận được thư của mọi người, tôi phải chuyển mã tới lui mới đọc được. Tình trạng tương tự xảy ra ở các file của một số nơi. Tôi nói ra điều này với mong muốn mọi người sửa lại loại mã hiện dùng để người mù có thể tiếp cận được và đúng với chuẩn của bộ thông tin.”

Đó là một trong những khó khăn trong việc đọc email do một người có khuyết tật nhìn chia sẻ. Dưới đây là hướng dẫn về việc sử dụng mã unicode để người có khuyết tật nhìn có thể đọc email dễ dàng hơn.

Bộ thông tin có quy định vào năm 2001 cho các văn bản chuẩn khi trao đổi hành chính là sử dụng mã unicode dựng sẵn, font Times New Roman, cỡ 12 đến 14. Hầu hết các trang tiếng Việt đều dùng mã unicode dựng sẵn và bộ đọc của người có khuyết tật nhìn chỉ đọc được mã unicode dựng sẵn này.

Hiện nay tiếng Việt sử dụng 2 bộ mã unicode là unicode tổ hợp (hay unicode composit) và unicode dựng sẵn. Unicode dựng sẵn và Unicode tổng hợp rất khó phân biệt bằng mắt hoặc bằng cách đo dung lượng tập tin bởi vì hai mã này chiếm một dung lượng gần bằng nhau và đều dùng được các loại font của unicode như Times New Roman, Tahoma,… Cách dễ nhất để phân biệt chúng là kéo dãn cụm từ.  Giả sử ta viết một cụm từ có dấu, khoảng 3 từ như Nguyễn Trường Tộ hay Trần Quốc Tuấn ở một dòng riêng biệt rồi sau đó kéo dãn cụm từ ấy để nó nằm đều trên khắp bề ngang của dòng này. Nếu đó là Unicode tổ hợp thì dấu câu rơi rụng không dính với từ. Nếu là Unicode dựng sẵn thì nguyên âm đi đến đâu, dấu câu theo đến đó.



Làm cách nào để tạo ra unicode dựng sẵn hay tổ hợp. Nếu ta dùng Unikey thì có 2 cách tạo ra mã dựng sẵn hoặc tổ hợp.


Cách 1: Nhấn Ctrl+shift+f5, hộp thoại xuất hiện thì chọn mã unicode ở đầu danh sách. Nếu là mã unicode tổ hợp thì ô xổ xuống sẽ ghi là unicode tổ hợp.

Cách 2: Nhấn Ctrl+shift+f6: chức năng này dùng khi cần chuyển mã một văn bản. Khi bạn nhận một file viết ở mã ABC với các font như .vni-xx hoặc mã VNI như các font VNI-xx (khác nhau ở chỗ có dấu chấm phía trước) và bạn cần chuyển nó sang mã unicode, bạn copy phần cần chuyển mã rồi nhấn tổ hợp Ctrl+ shift+f6 để thực hiện chuyển mã. Bạn chọn mã đích là unicode thì đó là mã dựng sẵn, nếu chọn unicode composit thì đó là mã tổ hợp.


Rất mong các bạn chỉnh lại chế độ gõ trong máy để tạo mã dựng sẵn khi liên lạc với người có khuyết tật nhìn.

Trần Bá Thiện